Books by Carry van Bruggen

"Prometheus" is het filosofische hoofdwerk van Carry van Bruggen, die bekender is als romanschrijfster. Bij Van Bruggen is de eenzame mens altijd op zoek naar eenheid op een hoger niveau: in liefde, vriendschap, gemeenschapszin. Het is deze opvatting die ze uitwerkt in "Prometheus", waarin zij de ontwikkeling van individualiteit in de literatuur onderzoekt en de vloer aanveegt met alle vormen van conservatisme en verstarring. "Prometheus" had een grote invloed op het denken van Menno ter Braak. Barber Van de Pol, vertaalster en kenner van het werk van Carry van Bruggen, zag gelijkenis met het anti-elitaire, postmoderne denken van Pierre Bourdieux.Carry van Bruggen (schrijversnaam van de Joods-Nederlandse Carolina Lea de Haan, 1881-1932) was de zus van Jacob Israël de Haan, schrijver van "Pijpelijntjes", een van de eerste Nederlandse romans waarin homoseksualiteit openlijk werd beschreven. Net als haar broer ging Van Bruggen geen controversieel thema uit de weg. In haar romans en pamfletten ging ze elk dogmatisme te lijf. Ze was de enige vrouwelijke auteur uit haar tijd die door collega’s en critici au sérieux werd genomen. Ze woonde een tijdlang in Nederlands-Indië met haar eerste man. Haar bekendste romans zijn "Eva" en "Een coquette vrouw". Ze schreef ook non-fictie, met als bekendste titels "Prometheus" en "Hedendaags fetisjisme". Haar werk raakte in de vergetelheid, maar werd in de jaren 1970 herontdekt door de feministische beweging.

Omdat Carry van Bruggen uit een arm gezin kwam, moest ze genoegen nemen met een opleiding tot onderwijzeres, een studie die ver beneden haar mogelijkheden lag. Later haalde ze haar achterstand in met zelfstudie. Haar intelligentie spat van elke pagina van "Hedendaags fetischisme", geschreven kort voor het begin van de Eerste Wereldoorlog. Het is een combinatie van taalkunde en politiek: Van Brugge waarschuwt ervoor dat de taal door nationalisten wordt misbruikt om de eenheid van de natie te suggereren. Ze toont aan dat "zuiver Nederlands" niet bestaat, dat "taalschoonheid" uiterst subjectief is, en dat de kenmerken van een taal te snel gezien worden als kenmerken van een heel volk. Associatief, nu eens geleerd, dan weer venijnig, prikt Van Bruggen dogma na dogma door. Carry van Bruggen (schrijversnaam van de Joods-Nederlandse Carolina Lea de Haan, 1881-1932) was de zus van Jacob Israël de Haan, schrijver van "Pijpelijntjes", een van de eerste Nederlandse romans waarin homoseksualiteit openlijk werd beschreven. Net als haar broer ging Van Bruggen geen controversieel thema uit de weg. In haar romans en pamfletten ging ze elk dogmatisme te lijf. Ze was de enige vrouwelijke auteur uit haar tijd die door collega’s en critici au sérieux werd genomen. Ze woonde een tijdlang in Nederlands-Indië met haar eerste man. Haar bekendste romans zijn "Eva" en "Een coquette vrouw". Ze schreef ook non-fictie, met als bekendste titels "Prometheus" en "Hedendaags fetisjisme". Haar werk raakte in de vergetelheid, maar werd in de jaren 1970 herontdekt door de feministische beweging.

Ina is getrouwd met een journalist. Een gestudeerd en progressief man, maar niettemin kleineert hij haar, en neemt haar ambities als schrijfster niet serieus. Als Ina zich verzet, verwijt Egbert haar dat ze hysterisch is en "onbekookt". Op zoek naar steun doet Ina haar beklag bij de vrouwen in haar omgeving, maar ontdekt dat de kleinburgerlijke moraal iedereen op zijn of haar plaats wil houden. "Een coquette vrouw" is een beknellende roman die geleidelijk opbouwt naar een pijnlijke beslissing. Carry van Bruggens eigen huwelijk, met de journalist Kees van Bruggen, diende als inspiratie. Carry van Bruggen (schrijversnaam van de Joods-Nederlandse Carolina Lea de Haan, 1881-1932) was de zus van Jacob Israël de Haan, schrijver van "Pijpelijntjes", een van de eerste Nederlandse romans waarin homoseksualiteit openlijk werd beschreven. Net als haar broer ging Van Bruggen geen controversieel thema uit de weg. In haar romans en pamfletten ging ze elk dogmatisme te lijf. Ze was de enige vrouwelijke auteur uit haar tijd die door collega’s en critici au sérieux werd genomen. Ze woonde een tijdlang in Nederlands-Indië met haar eerste man. Haar bekendste romans zijn "Eva" en "Een coquette vrouw". Ze schreef ook non-fictie, met als bekendste titels "Prometheus" en "Hedendaags fetisjisme". Haar werk raakte in de vergetelheid, maar werd in de jaren 1970 herontdekt door de feministische beweging.

"Begrip begeert geen troost buiten en boven zichzelf." Het belangrijkste in het leven van Carry van Bruggen was denken: haar observaties in verband brengen met studie en literatuur, op zoek naar een denksysteem dat het leven richting kon geven, naar iets om grip te krijgen op een angstaanjagende en ingewikkelde wereld. Daarom zijn haar personages vaak in zichzelf verzonken denkers, die zich vaak aan het leven schaven. In de beknopte roman "Van een kind" keert ze nog een keer terug naar het landschap van haar jeugd, met een fictief meisje dat de wereld overpeinst in een stream of conscious die evenveel zegt over haar als over die wereld. Voor de lezers van Virginia Woolf.Carry van Bruggen (schrijversnaam van de Joods-Nederlandse Carolina Lea de Haan, 1881-1932) was de zus van Jacob Israël de Haan, schrijver van "Pijpelijntjes", een van de eerste Nederlandse romans waarin homoseksualiteit openlijk werd beschreven. Net als haar broer ging Van Bruggen geen controversieel thema uit de weg. In haar romans en pamfletten ging ze elk dogmatisme te lijf. Ze was de enige vrouwelijke auteur uit haar tijd die door collega’s en critici au sérieux werd genomen. Ze woonde een tijdlang in Nederlands-Indië met haar eerste man. Haar bekendste romans zijn "Eva" en "Een coquette vrouw". Ze schreef ook non-fictie, met als bekendste titels "Prometheus" en "Hedendaagsch fetischisme". Haar werk raakte in de vergetelheid, maar werd in de jaren 1970 herontdekt door de feministische beweging.

Carry van Bruggen werd geboren in Zaandam, als een van de zestien kinderen in een joods-orthodox gezin. In "Vier jaargetijden" is haar jonge zelf aan het woord en geeft ons een beeld van het Joodse familieleven aan het begin van de 20ste eeuw in een klein stadje in Noord-Holland. De vertelster staat nog met één been in het kinderleven, één been in de volwassenheid. Hoe scherp ze ook observeert, die tweespalt doet haar geregeld struikelen. Misschien wel Carry van Bruggens meest intieme boek. Carry van Bruggen (schrijversnaam van de Joods-Nederlandse Carolina Lea de Haan, 1881-1932) was de zus van Jacob Israël de Haan, schrijver van "Pijpelijntjes", een van de eerste Nederlandse romans waarin homoseksualiteit openlijk werd beschreven. Net als haar broer ging Van Bruggen geen controversieel thema uit de weg. In haar romans en pamfletten ging ze elk dogmatisme te lijf. Ze was de enige vrouwelijke auteur uit haar tijd die door collega’s en critici au sérieux werd genomen. Ze woonde een tijdlang in Nederlands-Indië met haar eerste man. Haar bekendste romans zijn "Eva" en "Een coquette vrouw". Ze schreef ook non-fictie, met als bekendste titels "Prometheus" en "Hedendaagsch fetischisme". Haar werk raakte in de vergetelheid, maar werd in de jaren 1970 herontdekt door de feministische beweging.

Nog voordat ze debuteerde als romancière, publiceerde Carry van Bruggen deze bundel met 9 naturalistische verhalen. Ze scherpt haar pen en test verschillende manieren uit om onderwerpen te behandelen die nog vaak in haar werk zullen terugkomen: de strijd tegen dwang en conventie, het conflict tussen individu en maatschappij, uitsluiting en antisemitisme. Vooral dit laatste onderwerp is belangrijk in de bundel. In het verhaal "Ballotage" worden enkele Joodse meisje opgenomen in een vriendenkring, op voorwaarde dat ze zich voortdurend laten pesten. Een prille verliefdheid stuit op antisemitische spot van andere kinderen in "Juultje". En in "Vreemde nacht" zijn kinderen in de ban van bijgeloof, stuiterend van de ene angst naar de andere. Carry van Bruggen (schrijversnaam van de Joods-Nederlandse Carolina Lea de Haan, 1881-1932) was de zus van Jacob Israël de Haan, schrijver van "Pijpelijntjes", een van de eerste Nederlandse romans waarin homoseksualiteit openlijk werd beschreven. Net als haar broer ging Van Bruggen geen controversieel thema uit de weg. In haar romans en pamfletten ging ze elk dogmatisme te lijf. Ze was de enige vrouwelijke auteur uit haar tijd die door collega’s en critici au sérieux werd genomen. Ze woonde een tijdlang in Nederlands-Indië met haar eerste man. Haar bekendste romans zijn "Eva" en "Een coquette vrouw". Ze schreef ook non-fictie, met als bekendste titels "Prometheus" en "Hedendaags fetisjisme". Haar werk raakte in de vergetelheid, maar werd in de jaren 1970 herontdekt door de feministische beweging.

Zelden was een titel zo bedrieglijk! Er is niets vredigs of banaals aan het huisje aan de sloot waar Carry van Bruggen opgroeide, met haar broertjes en zusje en hun streng-orthodoxe vader. De spanningen in het gezin worden waargenomen in een experimentele stijl, een combinatie van het gedetailleerde van het Realisme en het bloemrijke, inventieve taalgebruik van de Tachtigers. Eén van Carry van Bruggen bekendste en meest herdrukte romans, ergens tussen familiedrama, psychologische roman en poëzie in.

In "Heleen" neemt Carry van Bruggen een roekeloze duik in het hoofd van een stuurloze vrouw. De jonge Heleen, die we volgen van kind tot volwassenheid, weet geen raad met zichzelf. Ze zou graag in iets geloven, een "bron en richtsnoer" voor haar leven krijgen. Ze laat spiritualiteit, filosofie en wetenschap los op de feiten om haar heen, maar lijkt langzaam weg te zakken in een depressie. In "Heleen" verkende Carry van Bruggen de mogelijkheden van de stream of consciousness, bekend geworden door Marcel en Proust en James Joyce. Een minder bekend en uitdagend werk van een onderwaardeerde pionierster. Carry van Bruggen (schrijversnaam van de Joods-Nederlandse Carolina Lea de Haan, 1881-1932) was de zus van Jacob Israël de Haan, schrijver van "Pijpelijntjes", een van de eerste Nederlandse romans waarin homoseksualiteit openlijk werd beschreven. Net als haar broer ging Van Bruggen geen controversieel thema uit de weg. In haar romans en pamfletten ging ze elk dogmatisme te lijf. Ze was de enige vrouwelijke auteur uit haar tijd die door collega’s en critici au sérieux werd genomen. Ze woonde een tijdlang in Nederlands-Indië met haar eerste man. Haar bekendste romans zijn "Eva" en "Een coquette vrouw". Ze schreef ook non-fictie, met als bekendste titels "Prometheus" en "Hedendaags fetisjisme". Haar werk raakte in de vergetelheid, maar werd in de jaren 1970 herontdekt door de feministische beweging.

Carry van Bruggen combineerde haar werk met het moederschap. Ze stond erop in haar eigen levensonderhoud te voorzien; na haar echtscheiding weigerde ze de alimentatie aannemen. Ze werkte onder meer als vertaalster. In haar werk komt de maatschappelijke positie van de vrouw vaak uitdrukkelijk aan bod, met name in "Uit het leven van een denkende vrouw". Maar het boek, een kruising tussen roman en non-fictie, gaat ook over de praktijk van het vertalen. Marianne Edema, de heldin, strijd voor haar geestelijke onafhankelijkheid, ook al brengt het haar in conflict met de mannen om haar heen. Ze zet de vooroordelen die haar hinderen op één lijn met slechte argumenten in een betoog, "frasenmakerij, het onsamenhangende en inconsequente gebazel". Een pleidooi voor zorgvuldig lezen en denken, maar altijd met de strijdbaarheid die Van Bruggens werk kenmerkt.Carry van Bruggen (schrijversnaam van de Joods-Nederlandse Carolina Lea de Haan, 1881-1932) was de zus van Jacob Israël de Haan, schrijver van "Pijpelijntjes", een van de eerste Nederlandse romans waarin homoseksualiteit openlijk werd beschreven. Net als haar broer ging Van Bruggen geen controversieel thema uit de weg. In haar romans en pamfletten ging ze elk dogmatisme te lijf. Ze was de enige vrouwelijke auteur uit haar tijd die door collega’s en critici au sérieux werd genomen. Ze woonde een tijdlang in Nederlands-Indië met haar eerste man. Haar bekendste romans zijn "Eva" en "Een coquette vrouw". Ze schreef ook non-fictie, met als bekendste titels "Prometheus" en "Hedendaagsch fetischisme". Haar werk raakte in de vergetelheid, maar werd in de jaren 1970 herontdekt door de feministische beweging.

Verlies was de motor van Carry van Bruggens beste werk. In het bekende "Eva" gaat het dan om het verlies van haar broer. "De verlatene" volgde op de dood van haar moeder. Het overlijden drijft een wig tussen de vader en zijn kinderen: terwijl de kinderen snakken naar vrijheid, trekt de vader zich terug in het joods-orthodoxe geloof. Intussen draait de wind in de samenleving en worden joden met steeds meer wantrouwen bejegent. "De verlatene" was Van Bruggens eerste roman en je voelt hoe ze, na een aarzelend begin en in de loop van het boek, haar eigen stijl vindt. Carry van Bruggen (schrijversnaam van de Joods-Nederlandse Carolina Lea de Haan, 1881-1932) was de zus van Jacob Israël de Haan, schrijver van "Pijpelijntjes", een van de eerste Nederlandse romans waarin homoseksualiteit openlijk werd beschreven. Net als haar broer ging Van Bruggen geen controversieel thema uit de weg. In haar romans en pamfletten ging ze elk dogmatisme te lijf. Ze was de enige vrouwelijke auteur uit haar tijd die door collega’s en critici au sérieux werd genomen. Ze woonde een tijdlang in Nederlands-Indië met haar eerste man. Haar bekendste romans zijn "Eva" en "Een coquette vrouw". Ze schreef ook non-fictie, met als bekendste titels "Prometheus" en "Hedendaags fetisjisme". Haar werk raakte in de vergetelheid, maar werd in de jaren 1970 herontdekt door de feministische beweging.

Journalist Kees van Bruggen verliet zijn vrouw, om in het huwelijk te treden met schrijfster Carry van Bruggen. Het echtpaar was het middelpunt van een schandaal – Kees werd zelfs ontslagen – en dit spoorde hen aan om een tijdlang in Nederlands-Indië te gaan wonen. Enkele jaren laten zou het huwelijk echter stranden. In "Om de kinderen" breekt Carry van Bruggen een lans voor de vrijheid van de vrouw en haar recht om te scheiden. Carry van Bruggen (schrijversnaam van de Joods-Nederlandse Carolina Lea de Haan, 1881-1932) was de zus van Jacob Israël de Haan, schrijver van "Pijpelijntjes", een van de eerste Nederlandse romans waarin homoseksualiteit openlijk werd beschreven. Net als haar broer ging Van Bruggen geen controversieel thema uit de weg. In haar romans en pamfletten ging ze elk dogmatisme te lijf. Ze was de enige vrouwelijke auteur uit haar tijd die door collega’s en critici au sérieux werd genomen. Ze woonde een tijdlang in Nederlands-Indië met haar eerste man. Haar bekendste romans zijn "Eva" en "Een coquette vrouw". Ze schreef ook non-fictie, met als bekendste titels "Prometheus" en "Hedendaags fetisjisme". Haar werk raakte in de vergetelheid, maar werd in de jaren 1970 herontdekt door de feministische beweging.

In drie boeken ging Carry van Bruggen in op haar jeugd als dochter van een arm joods gezin in Zaandam: "Vier jaargetijden", "Het huisje aan de slot" en "Avontuurtjes". Ze schreef deze boeken in een gelukkige periode van haar leven: de jaren 1920, toen ze net was getrouwd met haar tweede echtgenoot, de kunsthistoricus Adriaan Pit. Wat de jeugdherinneringen in "Avontuurtjes" boven het anekdotische uittilt, is Van Bruggens intelligentie en haar interesse voor de tweespalt tussen individu en samenleving. Het orthodoxe milieu waarin ze opgroeide was zowel warm als verstikkend. Van Bruggen ziet de mens als een wezen dat versmelting met anderen zoekt, maar altijd weer alleen komt te staan: een spanning die ook deze schetsen de tijd doet trotseren.Carry van Bruggen (schrijversnaam van de Joods-Nederlandse Carolina Lea de Haan, 1881-1932) was de zus van Jacob Israël de Haan, schrijver van "Pijpelijntjes", een van de eerste Nederlandse romans waarin homoseksualiteit openlijk werd beschreven. Net als haar broer ging Van Bruggen geen controversieel thema uit de weg. In haar romans en pamfletten ging ze elk dogmatisme te lijf. Ze was de enige vrouwelijke auteur uit haar tijd die door collega’s en critici au sérieux werd genomen. Ze woonde een tijdlang in Nederlands-Indië met haar eerste man. Haar bekendste romans zijn "Eva" en "Een coquette vrouw". Ze schreef ook non-fictie, met als bekendste titels "Prometheus" en "Hedendaagsch fetischisme". Haar werk raakte in de vergetelheid, maar werd in de jaren 1970 herontdekt door de feministische beweging.

De maatschappelijke ongelijkheid tussen man en vrouw is zelden zo venijnig beschreven als in "Eva", Carry van Bruggens bekendste roman. David en Eva, een tweeling, zijn allebei onderwijzer, maar terwijl Davids carrière hem snel een prettige baan en waardering brengt, moet Eva genoegen nemen met een lager loon en harder werken. Wat haar verbindt met haar broer is dat ze allebei worstelen met hun seksualiteit. David is homoseksueel en komt daardoor in de problemen. Eva heeft fantasieën over een vrouwelijke collega en een minderjarige mannelijke leerling. Ook al bedwingt en straft ze zichzelf voortdurend, conflicten met haar omgeving komen nu en dan tot ontploffing. "Eva" volgt het leven van de tweeling tot aan de dramatische dood van de een en het allereerste orgasme van de ander. Een roman die veel stof deed opwaaien in 1927 en een eeuw later nog steeds staat als een huis, dankzij de stilistische ambitie.

Bennie, een ziekelijk jongetje uit een achterbuurt, werkt zich op uit de ellende. Daarbij wordt hij tegengewerkt door zijn eigen, joodse milieu, en de antisemitische samenleving om hem heen. Carry van Bruggen zet haar geliefde thema (de strijd van het individu tegen de vooroordelen van de massa) in om het antisemitisme van Nederland aan het begin van de 20ste eeuw te beschrijven. "Het Joodje" is ook een kantelpunt in haar oeuvre: de overgang van realisme naar psychologische roman. Carry van Bruggen (schrijversnaam van de Joods-Nederlandse Carolina Lea de Haan, 1881-1932) was de zus van Jacob Israël de Haan, schrijver van "Pijpelijntjes", een van de eerste Nederlandse romans waarin homoseksualiteit openlijk werd beschreven. Net als haar broer ging Van Bruggen geen controversieel thema uit de weg. In haar romans en pamfletten ging ze elk dogmatisme te lijf. Ze was de enige vrouwelijke auteur uit haar tijd die door collega’s en critici au sérieux werd genomen. Ze woonde een tijdlang in Nederlands-Indië met haar eerste man. Haar bekendste romans zijn "Eva" en "Een coquette vrouw". Ze schreef ook non-fictie, met als bekendste titels "Prometheus" en "Hedendaags fetisjisme". Haar werk raakte in de vergetelheid, maar werd in de jaren 1970 herontdekt door de feministische beweging.