Books published by United Buddhist Foundation

¿¿c ¿¿t-lai L¿t-ma th¿ 14, Tenzin Gyatso, có th¿ nói là m¿t trong nh¿ng tên tu¿i l¿n trên th¿ gi¿i mà g¿n ¿ây luôn ¿¿¿c r¿t nhi¿u ng¿¿i tôn kính. S¿ tôn kính này không h¿n ch¿ vì ngài là ng¿¿i ¿ã nh¿n ¿¿¿c gi¿i Nobel Hòa bình do nh¿ng n¿ l¿c không m¿t m¿i trong vi¿c tìm ki¿m m¿t ti¿ng nói chung cho n¿n hòa bình th¿ gi¿i, mà còn là vì nh¿ng bài thuy¿t gi¿ng r¿ng rãi c¿a ngài luôn ¿¿ c¿p ¿¿n nh¿ng ch¿ ¿¿ mà h¿u h¿t m¿i con ng¿¿i c¿a th¿ gi¿i hi¿n ¿¿i ¿¿u ph¿i quan tâm ¿¿n. Trong s¿ nh¿ng ng¿¿i ng¿¿ng m¿ ngài qua các bài thuy¿t gi¿ng, không ch¿ gi¿i h¿n có nh¿ng tín ¿¿ Ph¿t giáo, mà còn có s¿ hi¿n di¿n c¿a h¿u h¿t nh¿ng tôn giáo khác, b¿i nh¿ng gì ngài gi¿ng d¿y không ¿¿n thu¿n là nh¿ng trích d¿n t¿ kinh ¿i¿n mà th¿c s¿ là nh¿ng kinh nghi¿m tu ch¿ng mà b¿n thân ngài ¿ã có ¿¿¿c ngay trong cu¿c s¿ng c¿a th¿i hi¿n ¿¿i này. Vì th¿, b¿t c¿ ai c¿ng ¿¿u có th¿ nh¿n ¿¿¿c l¿i ích l¿n lao t¿ nh¿ng bài gi¿ng c¿a ngài. M¿t khác, không ch¿ nh¿ng ai quan tâm ¿¿n các v¿n ¿¿ v¿ tinh th¿n höc tâm linh m¿i c¿n ¿¿n l¿i d¿y c¿a ngài. ¿i¿u thú v¿ ¿ã x¿y ra trong h¿n m¿t th¿p k¿ qua là có r¿t nhi¿u nhà khoa h¿c ph¿¿ng Tây ¿ã nghiên c¿u và phát hi¿n nh¿ng ¿i¿m t¿¿ng ¿¿ng gi¿a tri th¿c khoa h¿c c¿a ph¿¿ng Tây v¿i trí tu¿ tr¿c giác c¿a ph¿¿ng ¿ông mà ngài là m¿t trong nh¿ng ¿i¿n hình rõ nét nh¿t. Các nhà khoa h¿c ¿ã vô cùng ng¿c nhiên khi nh¿ng k¿t qu¿ nghiên c¿u c¿a h¿ cho th¿y vi¿c tu t¿p thi¿n ¿¿nh ch¿ng h¿n, không ch¿ mang ý ngh¿a rèn luy¿n tâm linh, mà th¿c s¿ luôn mang l¿i nh¿ng l¿i ích l¿n lao h¿t s¿c c¿ th¿ cho s¿ phát tri¿n th¿ ch¿t, duy trì s¿c kh¿e c¿a con ng¿¿i. H¿ c¿ng h¿t s¿c b¿t ng¿ khi nh¿n ra r¿ng nh¿ng ch¿ d¿n cho s¿ tu t¿p c¿a m¿t tu s¿ không ch¿ hoàn toàn d¿a vào ¿¿c tin, mà th¿c s¿ là d¿a trên nh¿ng c¿ s¿ khoa h¿c vô cùng chính xác và h¿p lý, nh¿ ¿ó luôn t¿o ra ¿¿¿c nh¿ng ¿i¿u ki¿n t¿i ¿u ¿¿ s¿ hành trì có th¿ ¿¿t ¿¿n k¿t qu¿ kh¿ quan nh¿t!

Truy¿n c¿ Ph¿t giáo là m¿t bông hoa trong nh¿ng bông hoa truy¿n c¿ trên kh¿p th¿ gi¿i, và là m¿t bông hoa vô cùng ¿¿c ¿áo. Tính cách ¿¿c ¿áo này có ¿¿¿c là do s¿ hình thành c¿a chúng, không ch¿ hoàn toàn d¿a vào nh¿ng ¿i¿u tai nghe m¿t th¿y c¿a con ng¿¿i và ¿¿¿c k¿ l¿i qua s¿ phóng ¿¿i c¿ng nh¿ sáng t¿o c¿a trí t¿¿ng t¿¿ng nh¿ các löi truy¿n c¿ nói chung, mà ph¿n l¿n truy¿n c¿ Ph¿t giáo ¿¿u có xu¿t x¿ t¿ nh¿ng kinh ¿i¿n c¿ng nh¿ ¿¿¿c ¿¿t trên n¿n t¿ng c¿a nh¿ng giáo pháp do chính ¿¿c Ph¿t ¿ã truy¿n d¿y. ¿¿c bi¿t là giáo lý nhân qu¿. ¿¿c ¿i¿m này khi¿n cho t¿t c¿ nh¿ng câu truy¿n c¿ trong Ph¿t giáo v¿a duy trì ¿¿¿c tính ch¿t bình d¿ và h¿p d¿n v¿n có c¿a th¿ löi truy¿n c¿, l¿i v¿a hàm ch¿a nh¿ng bài h¿c ¿¿o ¿¿c luân lý, nh¿ng tri¿t lý s¿ng sâu xa, và trên t¿t c¿ là nh¿ng chân lý v¿ cu¿c s¿ng do ¿¿c Ph¿t Thích-ca Mâu-ni khám phá và truy¿n d¿y l¿n ¿¿u tiên trong l¿ch s¿ nhân löi t¿ cách ¿ây h¿n 25 th¿ k¿. Qua h¿n m¿t tr¿m câu truy¿n c¿ bao g¿m t¿ nh¿ng truy¿n ¿ã x¿y ra höc ¿¿¿c k¿ vào th¿i ¿¿c Ph¿t còn t¿i th¿, cho ¿¿n nh¿ng truy¿n ti¿n thân ¿¿c Ph¿t v¿n ¿¿¿c r¿t nhi¿u ng¿¿i bi¿t ¿¿n qua Kinh B¿n sanh (Jãtaka), c¿ng nh¿ nh¿ng truy¿n có ngu¿n g¿c dân gian ¿¿¿c k¿ l¿i b¿ng nh¿n th¿c c¿a ng¿¿i Ph¿t t¿… t¿p sách này s¿ d¿n d¿t ¿¿c gi¿ vào m¿t th¿ gi¿i lý t¿¿ng và t¿¿i ¿¿p, n¿i ¿I¿U THI¿N luôn ¿¿¿c tôn vinh và ¿I¿U ÁC luôn b¿ chê bai, tr¿ng tr¿. Xét cho cùng, ¿ó ch¿ng ph¿i là ni¿m m¿ ¿¿c khát khao và m¿c tiêu h¿¿ng ¿¿n t¿ muôn ¿¿i c¿a nhân löi ¿ó sao? V¿i nh¿ng nh¿n xét trên, xin trân tr¿ng gi¿i thi¿u tuy¿n t¿p Truy¿n c¿ Ph¿t giáo này cùng b¿n ¿¿c g¿n xa. Mong r¿ng t¿p sách s¿ mang l¿i cho quý ¿¿c gi¿ không ch¿ là nh¿ng phút giây th¿ giãn thöi mái, mà còn là nh¿ng chiêm nghi¿m sâu xa có th¿ làm thay ¿¿i cu¿c s¿ng theo h¿¿ng t¿t ¿¿p h¿n. N¿u ¿¿¿c nh¿ th¿, ¿ó s¿ là ni¿m h¿nh phúc vô biên dành cho nh¿ng ng¿¿i ¿ã tham gia th¿c hi¿n.

Truy¿n c¿ Ph¿t giáo là m¿t bông hoa trong nh¿ng bông hoa truy¿n c¿ trên kh¿p th¿ gi¿i, và là m¿t bông hoa vô cùng ¿¿c ¿áo. Tính cách ¿¿c ¿áo này có ¿¿¿c là do s¿ hình thành c¿a chúng, không ch¿ hoàn toàn d¿a vào nh¿ng ¿i¿u tai nghe m¿t th¿y c¿a con ng¿¿i và ¿¿¿c k¿ l¿i qua s¿ phóng ¿¿i c¿ng nh¿ sáng t¿o c¿a trí t¿¿ng t¿¿ng nh¿ các löi truy¿n c¿ nói chung, mà ph¿n l¿n truy¿n c¿ Ph¿t giáo ¿¿u có xu¿t x¿ t¿ nh¿ng kinh ¿i¿n c¿ng nh¿ ¿¿¿c ¿¿t trên n¿n t¿ng c¿a nh¿ng giáo pháp do chính ¿¿c Ph¿t ¿ã truy¿n d¿y. ¿¿c bi¿t là giáo lý nhân qu¿. ¿¿c ¿i¿m này khi¿n cho t¿t c¿ nh¿ng câu truy¿n c¿ trong Ph¿t giáo v¿a duy trì ¿¿¿c tính ch¿t bình d¿ và h¿p d¿n v¿n có c¿a th¿ löi truy¿n c¿, l¿i v¿a hàm ch¿a nh¿ng bài h¿c ¿¿o ¿¿c luân lý, nh¿ng tri¿t lý s¿ng sâu xa, và trên t¿t c¿ là nh¿ng chân lý v¿ cu¿c s¿ng do ¿¿c Ph¿t Thích-ca Mâu-ni khám phá và truy¿n d¿y l¿n ¿¿u tiên trong l¿ch s¿ nhân löi t¿ cách ¿ây h¿n 25 th¿ k¿. Qua h¿n m¿t tr¿m câu truy¿n c¿ bao g¿m t¿ nh¿ng truy¿n ¿ã x¿y ra höc ¿¿¿c k¿ vào th¿i ¿¿c Ph¿t còn t¿i th¿, cho ¿¿n nh¿ng truy¿n ti¿n thân ¿¿c Ph¿t v¿n ¿¿¿c r¿t nhi¿u ng¿¿i bi¿t ¿¿n qua Kinh B¿n sanh (Jãtaka), c¿ng nh¿ nh¿ng truy¿n có ngu¿n g¿c dân gian ¿¿¿c k¿ l¿i b¿ng nh¿n th¿c c¿a ng¿¿i Ph¿t t¿… t¿p sách này s¿ d¿n d¿t ¿¿c gi¿ vào m¿t th¿ gi¿i lý t¿¿ng và t¿¿i ¿¿p, n¿i ¿I¿U THI¿N luôn ¿¿¿c tôn vinh và ¿I¿U ÁC luôn b¿ chê bai, tr¿ng tr¿. Xét cho cùng, ¿ó ch¿ng ph¿i là ni¿m m¿ ¿¿c khát khao và m¿c tiêu h¿¿ng ¿¿n t¿ muôn ¿¿i c¿a nhân löi ¿ó sao? V¿i nh¿ng nh¿n xét trên, xin trân tr¿ng gi¿i thi¿u tuy¿n t¿p Truy¿n c¿ Ph¿t giáo này cùng b¿n ¿¿c g¿n xa. Mong r¿ng t¿p sách s¿ mang l¿i cho quý ¿¿c gi¿ không ch¿ là nh¿ng phút giây th¿ giãn thöi mái, mà còn là nh¿ng chiêm nghi¿m sâu xa có th¿ làm thay ¿¿i cu¿c s¿ng theo h¿¿ng t¿t ¿¿p h¿n. N¿u ¿¿¿c nh¿ th¿, ¿ó s¿ là ni¿m h¿nh phúc vô biên dành cho nh¿ng ng¿¿i ¿ã tham gia th¿c hi¿n.

Trong các büi gi¿ng này, nh¿ng gì tôi trình bày s¿ là m¿t ph¿¿ng ti¿n thi¿t y¿u ¿¿ giúp quý v¿ s¿ d¿ng trong vi¿c t¿ hoàn thi¿n b¿n thân. ¿i¿u này c¿ng gi¿ng nh¿ là quý v¿ có th¿ mang b¿ não c¿a mình ¿¿n phòng thí nghi¿m khoa h¿c ¿¿ kh¿o sát sâu h¿n các ch¿c n¿ng tâm th¿n, r¿i nh¿ ¿ó quý v¿ có th¿ ¿i¿u ch¿nh l¿i các ch¿c n¿ng ¿y theo h¿¿ng tích c¿c h¿n. M¿t ng¿¿i tu t¿p theo Ph¿t pháp nên ch¿n quan ¿i¿m s¿ng luôn n¿ l¿c thay ¿¿i chính mình ¿¿ ngày càng hoàn thi¿n h¿n. Nh¿ng ai thüc các truy¿n th¿ng tôn giáo khác nh¿ng quan tâm ¿¿n Ph¿t giáo, höc th¿y mình có s¿ ¿a thích nh¿ng pháp môn ¿¿c thù c¿a ¿¿o Ph¿t, nh¿ là các pháp thi¿n quán nuôi d¿¿ng tâm t¿ bi, c¿ng có th¿ ¿¿¿c l¿i l¿c qua vi¿c k¿t h¿p nh¿ng pháp môn này v¿i truy¿n th¿ng [tôn giáo] c¿a chính h¿ và tu t¿p [theo ¿ó]. Trong kinh v¿n Ph¿t giáo có gi¿ng gi¿i v¿ nhi¿u h¿ th¿ng [giáo lý] và truy¿n th¿ng tu t¿p khác nhau. Nh¿ng h¿ th¿ng [giáo lý] khác nhau này ¿¿¿c g¿i là các th¿a, nh¿ thiên th¿a và nhân th¿a, Ti¿u th¿a (Hinayana), ¿¿i th¿a (Mahayana) và M¿t th¿a (Tantra). Nhân th¿a và thiên th¿a ¿ ¿ây ch¿ ¿¿n m¿t h¿ th¿ng [giáo lý] v¿ch ra nh¿ng ph¿¿ng th¿c và k¿ n¿ng giúp mang l¿i m¿t tình tr¿ng t¿t ¿¿p h¿n trong ¿¿i s¿ng này, höc ¿¿t ¿¿¿c m¿t s¿ tái sinh nhi¿u thün l¿i trong t¿¿ng lai ¿ cõi ng¿¿i höc cõi tr¿i. M¿t h¿ th¿ng [giáo lý] nh¿ th¿ nh¿n m¿nh vào t¿m quan tr¿ng c¿a vi¿c nuôi d¿¿ng thi¿n h¿nh. B¿ng cách th¿c hành nhi¿u vi¿c thi¿n và tránh không làm các ¿i¿u x¿u ác, chúng ta có th¿ s¿ng m¿t ¿¿i chân chánh và có kh¿ n¿ng ¿¿t ¿¿¿c m¿t tái sanh thün l¿i trong t¿¿ng lai.

Thi¿u Th¿t l¿c môn (¿¿¿¿) là m¿t tác ph¿m Hán van hi¿n còn düc luu gi¿ trong пi t¿ng kinh (b¿n пi chánh tân tu), düc x¿p vào quy¿n 48, trang 365, s¿ hi¿u 2009. Tác ph¿m düc chia làm 6 ph¿n, m¿i ph¿n xem nhu trình bày m¿t khía c¿nh c¿a v¿n d¿ chung, lün gi¿i v¿ m¿t ph¿n nh¿n th¿c c¿n thi¿t trên con düng hüng d¿n s¿ gi¿i thoát, höc v¿ch rõ nh¿ng tr¿ l¿c c¿n ph¿i vüt qua trên con düng ¿y, vì th¿ mà có tên là "l¿c môn". Tuy chia làm sáu ph¿n, nhung th¿t ra cung có th¿ nói là toàn b¿ tác ph¿m d¿u th¿ng nh¿t hüng d¿n vi¿c nêu b¿t nh¿ng v¿n d¿ düc xem là co s¿ c¿a tông ch¿ "th¿y tánh thành Ph¿t". M¿t m¿t, tính ch¿t b¿ sung cho nhau dã làm cho c¿ 6 ph¿n này tr¿ thành m¿t kh¿i k¿t c¿u ch¿t ch¿, và do dó mà ngüi h¿c c¿n ph¿i v¿n d¿ng d¿ng th¿i c¿ 6 ph¿n c¿a tác ph¿m m¿i có th¿ n¿m v¿ng düc nh¿ng gì t¿m g¿i là nh¿ng "lün thuy¿t can b¿n" c¿a tông ch¿ "th¿y tánh thành Ph¿t". M¿t khác, do tính ch¿t liên quan m¿t thi¿t và nh¿t quán c¿a các ph¿n trong tác ph¿m, nên khi ngüi d¿c th¿c s¿ n¿m v¿ng, th¿u hi¿u düc m¿t trong sáu ph¿n, thì nh¿ng ph¿n còn l¿i cung t¿ nhiên düc thông süt. Qua vi¿c s¿ d¿ng hình th¿c v¿n dáp tuong t¿ nhu h¿u h¿t các tác ph¿m trong Lün t¿ng, tác ph¿m cung ch¿ ra nh¿ng cách hi¿u sai l¿ch mà nh¿ng ngüi m¿i büc vào thi¿n r¿t d¿ m¿c ph¿i. Vì th¿, có th¿ xem dây là m¿t trong s¿ r¿t ít "giáo di¿n" quan tr¿ng c¿a Thi¿n tông, m¿t tông phái v¿n ch¿ truong "b¿t l¿p van t¿". Nhan d¿ c¿a tác ph¿m g¿i s¿ liên tüng m¿nh m¿ d¿n t¿ B¿-d¿ пt-ma, b¿i Thi¿u Th¿t chính là tên g¿i c¿a ng¿n núi noi T¿ su dã t¿ng chín nam ng¿i quay m¿t vào vách, cung là noi T¿ su truy¿n d¿y pháp thi¿n cho Nh¿ t¿ Hü Kh¿ và các v¿ d¿ t¿ khác. N¿i dung tác ph¿m cung chính là nh¿ng gì mà T¿ su dã t¿ng truy¿n d¿y. Hon th¿ n¿a, trong tác ph¿m còn xüt hi¿n nh¿ng bài k¿ t¿ng mà xua nay v¿n düc tin là do chính t¿ B¿-d¿ пt-ma nói ra.

M¿t büi sáng th¿c d¿y, b¿n khön nghe ti¿ng chim r¿t l¿. M¿i m¿t n¿ c¿¿i, ánh m¿t, b¿¿c chân ¿i c¿ng d¿¿ng nh¿ thay ¿¿i. Lòng d¿t dào nh¿ng c¿m xúc khó t¿, và ngh¿ ¿¿n ¿i¿u gì c¿ng th¿y nh¿ mình ¿ã hi¿u bi¿t r¿t nhi¿u h¿n. Ô hay, mình ¿ã l¿n! Này ng¿¿i b¿n tr¿! Cách ¿ây h¿n hai m¿¿i n¿m, tôi c¿ng ¿ã có m¿t büi sáng nh¿ th¿, hay nói ¿úng h¿n là t¿¿ng t¿ nh¿ th¿. Và vì th¿, tôi có th¿ hi¿u ¿¿¿c ph¿n nào nh¿ng gì mà b¿n ¿ang c¿m nh¿n. Büi sáng c¿a b¿n có th¿ ¿¿n sau k¿ thi t¿t nghi¿p, höc sau ngày nh¿n gi¿y báo vào ¿¿i h¿c, hay c¿ng có th¿ là vì m¿i hôm qua ¿ây thôi, b¿n v¿a t¿ mình hoàn t¿t ¿¿¿c m¿t công vi¿c nào ¿ó "vô cùng quan tr¿ng"... Vâng, m¿i chúng ta ¿¿u tr¿i qua m¿t khöng giao th¿i gi¿a tüi th¿ và s¿ tr¿¿ng thành. Có th¿ b¿n v¿n còn ít nhi¿u b¿n khön ti¿c r¿ nh¿ng ngày vô t¿ c¿a tüi ¿u th¿, v¿i nh¿ng câu nói, ti¿ng c¿¿i ¿¿¿c tuôn ra không c¿n ph¿i ¿¿n ¿o, cân nh¿c... Nh¿ng b¿n c¿ng ¿¿y nôn nao, háo h¿c trong tâm tr¿ng mün d¿n thân vào nh¿ng ¿i¿u ch¿a bi¿t, mün t¿ mình khám phá c¿ th¿ gi¿i ¿ang tr¿i ra tr¿¿c m¿t, cái th¿ gi¿i mà t¿ tr¿¿c ¿¿n nay b¿n luôn b¿ ng¿n c¿m không ¿¿¿c b¿¿c chân vào, ch¿ vì ch¿ng có ai ch¿u xem b¿n là "ng¿¿i l¿n" c¿! Th¿ r¿i, cüi cùng b¿n c¿ng ¿ã tr¿¿ng thành! Cüi cùng b¿n c¿ng ¿ã ¿¿¿c m¿i g¿i b¿¿c chân vào "th¿ gi¿i c¿a ng¿¿i l¿n"! Này ng¿¿i b¿n tr¿, tôi và b¿n có th¿ ¿¿u gi¿ng nhau ¿ ng¿¿ng c¿a này, nh¿ng v¿n có nh¿ng khác bi¿t nh¿t ¿¿nh v¿ nh¿ng gì mà chúng ta mang theo trong cüc d¿n thân c¿a mình. H¿n th¿ n¿a, th¿ gi¿i c¿ng ¿ã ¿¿i thay nhi¿u sau hai, ba m¿¿i n¿m... Và càng khác l¿ bi¿t bao so v¿i m¿t, hai th¿ k¿ tr¿¿c ¿ây, cho ¿¿n so v¿i thü ban s¿ mà dân t¿c ta ¿ang g¿y d¿ng và hình thành m¿t n¿n v¿n hóa ¿¿i Vi¿t... Nh¿ng t¿t c¿ không có gì qua ¿i mà không ¿¿ l¿i nh¿ng âm vang nh¿t ¿¿nh. Tôi nh¿ là ¿ã nh¿n ¿¿¿c r¿t nhi¿u t¿ nh¿ng ng¿¿i ¿i tr¿¿c, nhi¿u ¿¿n n¿i b¿n thân tôi c¿ng ch¿a bao gi¿ th¿ làm công vi¿c ¿o ¿¿m xem mình ¿ã nh¿n ¿¿¿c nh¿ng gì. M¿c dù v¿y, trong m¿i ý t¿¿ng,

¿¿c Ph¿t ra ¿¿i vì m¿t ¿¿i s¿ nhân duyên, m¿t m¿c ¿ích duy nh¿t là c¿u kh¿ ban vui cho t¿t c¿ chúng sinh, hay nói m¿t cách c¿ th¿ h¿n là ch¿ bày cho nhân löi con ¿¿¿ng thoát kh¿. Con ¿¿¿ng thoát kh¿ ¿ó bao g¿m nhi¿u ph¿¿ng ti¿n khác nhau ¿¿ có th¿ thích h¿p v¿i m¿i t¿ng l¿p, m¿i c¿n c¿ khác nhau. Nh¿ ¿ó mà t¿ nh¿ng b¿c th¿¿ng c¿n ¿¿i trí cho ¿¿n k¿ si mê ngu mu¿i nh¿t c¿ng ¿¿u có th¿ nh¿n ¿¿¿c l¿i l¿c t¿ Ph¿t pháp, ch¿ c¿n có th¿ phát kh¿i ni¿m tin và kiên trì n¿ l¿c tu t¿p theo ¿úng l¿i Ph¿t d¿y. Giáo pháp c¿a ¿¿c Ph¿t kh¿i truy¿n t¿ ¿n ¿¿, nh¿ng ánh sáng Ph¿t pháp qua th¿i gian ¿ã d¿n d¿n soi chi¿u kh¿p n¿i, ¿¿n hôm nay thì tr¿ thành m¿t giáo pháp ¿¿¿c bi¿t ¿¿n và v¿n d¿ng trên toàn c¿u. Trong th¿c t¿, ¿¿c Ph¿t ¿¿n sinh khi nhân löi ¿ang chìm ng¿p trong kh¿ ¿au, và h¿n 25 th¿ k¿ sau khi Ph¿t nh¿p di¿t, nhân löi v¿n ng¿p chìm trong ¿au kh¿. Th¿ nh¿ng, trong dòng kh¿ ¿au tr¿i dài qua h¿n 25 th¿ k¿ ¿ó, có bi¿t bao ng¿¿i ¿ã th¿c s¿ thoát kh¿ ¿¿¿c vui, có bi¿t bao ng¿¿i ¿ã có th¿ v¿¿t trên s¿ ph¿n bi ¿át muôn thu¿ c¿a ki¿p ng¿¿i, s¿ng m¿t cu¿c ¿¿i an vui t¿ t¿i trong t¿ng giây phút. Và g¿n g¿i nh¿t, m¿i ng¿¿i Ph¿t t¿ hôm nay khi t¿nh tâm nhìn l¿i, ¿¿u có th¿ d¿ dàng nh¿n ra r¿ng Ph¿t pháp ¿ã mang ¿¿n cho ta bi¿t bao ni¿m vui s¿ng, ¿ã bi¿n cu¿c ¿¿i ta t¿ vô ngh¿a tr¿ thành có ngh¿a, ¿ã tháo g¿ cho ta bi¿t bao phi¿n não trói bu¿c, gi¿m nh¿ cho ta bi¿t bao kh¿ ¿au trong cu¿c s¿ng... H¿nh phúc chân th¿t có ¿¿¿c t¿ s¿ th¿c hành Ph¿t pháp là m¿t tr¿ng thái khác bi¿t rõ ràng, không th¿ nh¿m l¿n v¿i nh¿ng ni¿m vui có ¿¿¿c khi th¿a mãn d¿c l¿c, b¿i nó s¿ lan t¿a sang m¿i ng¿¿i quanh ta ¿¿ ai ai c¿ng có th¿ vui theo, thay vì c¿¿p l¿y ni¿m vui c¿a ng¿¿i khác ¿¿ bi¿n thành "c¿a mình". Nêu ra ¿i¿u ¿ó ¿¿ th¿y r¿ng, Ph¿t pháp là quan tr¿ng và thi¿t y¿u bi¿t bao ¿¿i v¿i ¿¿i s¿ng c¿a toàn nhân löi! Hãy khoan nói ¿¿n nh¿ng c¿nh gi¿i siêu vi¿t hay nh¿ng quán chi¿u vi t¿ c¿a các hành gi¿ th¿¿ng th¿a ¿ã dày công tu t¿p, ch¿ c¿n nhìn vào s¿ th¿c hành Ph¿t pháp m¿i ngày trong gia ¿ình, n¿i công s¿ hay ngoài xã h¿i... chúng ta ¿¿u có

Thi¿n ¿ã tr¿ thành m¿t trong nh¿ng tinh hoa c¿a nhân löi. Ngày nay, t¿ ¿ông sang Tây ng¿¿i ta không còn xa l¿ gì v¿i thi¿n và nh¿ng công n¿ng k¿ di¿u c¿a nó. Nhi¿u trung tâm th¿c hành và h¿¿ng d¿n th¿c hành thi¿n quán ¿ã ¿¿¿c hình thành trên kh¿p châu Âu. ¿ các n¿¿c Á ¿ông, v¿i m¿t truy¿n th¿ng sâu xa h¿n, thi¿n ¿ã b¿t r¿ vào t¿ng t¿ vi¿n l¿n c¿ng nh¿ nh¿, và ng¿¿i ta g¿n nh¿ có th¿ tìm ¿¿n v¿i thi¿n không m¿y khó kh¿n. Nh¿ng ¿ó là nói v¿ nh¿ng ¿i¿u ki¿n bên ngoài. Còn y¿u t¿ t¿ thân c¿a m¿i ng¿¿i l¿i là chuy¿n khác. Nghe bi¿t v¿ thi¿n, h¿c hi¿u v¿ thi¿n, và s¿ng thi¿n là nh¿ng ¿i¿u khác nhau. Ngày nay nh¿ng ki¿n th¿c v¿ thi¿n ¿¿¿c ph¿ bi¿n khá r¿ng rãi. Ng¿¿i ta h¿u nh¿ d¿ dàng nói ra ¿¿¿c nh¿ng ch¿ "tinh y¿u" c¿a thi¿n b¿ng ngôn ng¿, và vi¿c tranh cãi nhau v¿ nh¿ng ch¿ "tinh y¿u" ¿ó không ph¿i là ch¿a t¿ng x¿y ra. Ng¿¿i ¿¿n v¿i thi¿n trong b¿i c¿nh ¿ó, th¿¿ng r¿i vào m¿t trong hai ¿i¿m c¿c ¿oan ¿¿i ngh¿ch nhau. Có ng¿¿i xem thi¿n nh¿ m¿t ch¿ ¿¿, n¿i dung siêu tuy¿t, v¿i nh¿ng khái ni¿m "b¿t kh¿ thuy¿t", "b¿t kh¿ t¿ ngh¿"... Vì th¿, th¿¿ng loay hoay r¿t lâu trong nh¿ng ph¿m trù khái ni¿m và c¿m th¿y th¿t khó kh¿n trong vi¿c ti¿p nh¿n thi¿n... M¿t s¿ ng¿¿i khác l¿i nhìn thi¿n v¿i m¿t cách nhìn quá gi¿n d¿. Theo cách này, thi¿n tr¿ thành m¿t th¿ lý thuy¿t ¿¿n gi¿n mà b¿t c¿ ai c¿ng có th¿ tìm hi¿u ¿¿¿c ¿¿ r¿i b¿ sung vào cho nh¿ng khái ni¿m dung t¿c v¿n ¿ã có quá nhi¿u trong m¿i con ng¿¿i. M¿t trong hai c¿c ¿oan ¿y ¿¿u r¿t d¿ nh¿n ra, và kh¿i nói c¿ng có th¿ bi¿t là chúng không mang l¿i l¿i ích thi¿t th¿c nào cho cüc s¿ng. Tuy nhiên, v¿n ¿¿ ¿ ¿ây là, ¿ôi khi ng¿¿i ta không ¿i ¿¿n m¿c c¿c ¿oan, nh¿ng th¿c s¿ có nh¿ng khuynh h¿¿ng nghiêng v¿ m¿t trong hai thái c¿c ¿ó. S¿ l¿ch h¿¿ng này l¿i không ph¿i lúc nào c¿ng d¿ dàng nh¿n bi¿t. Và ¿ôi khi chúng ta r¿i vào ch¿ t¿ d¿i g¿t chính mình. T¿p sách này ¿¿¿c vi¿t ra nh¿ m¿t l¿i c¿nh t¿nh cho chính b¿n thân tác gi¿, và mong m¿i ¿¿¿c chia s¿ ph¿n nào v¿i nh¿ng tâm h¿n ¿¿ng ¿i¿u v¿ m¿t v¿n ¿¿ mà l¿

Cu¿n sách này có t¿a là R¿ng m¿ tâm h¿n và phát tri¿n trí tu¿. Tâm h¿n r¿ng m¿ chính là lòng t¿ bi và v¿ tha chân thành. Lòng t¿ bi ¿¿¿c nâng ¿¿ và hoàn thi¿n b¿i trí tu¿ sáng su¿t - m¿t tâm th¿c thanh t¿nh, trong sáng. S¿ k¿t h¿p gi¿a t¿ bi và trí tu¿ mang l¿i s¿ phát tri¿n tr¿n v¿n ti¿m n¿ng con ng¿¿i, t¿c tr¿ng thái giác ng¿. Tâm h¿n r¿ng m¿ và trí tu¿ sáng su¿t cho ¿¿n ngày nay v¿n là thi¿t y¿u nh¿ cách ¿ây h¿n 2.500 n¿m, khi ¿¿c Ph¿t Thích-ca Mâu-ni l¿n ¿¿u tiên ch¿ d¿y ph¿¿ng pháp tu t¿p các ph¿m tính này. Tôi b¿ cu¿n hút b¿i nh¿ng l¿i Ph¿t d¿y ngay t¿ ban ¿¿u, vì trong ¿ó hàm ch¿a nh¿ng ph¿¿ng pháp rõ ràng ¿¿ ¿ng phó hi¿u qu¿ v¿i nh¿ng tình hu¿ng trong ¿¿i s¿ng h¿ng ngày. Tôi ¿ã áp d¿ng các ph¿¿ng pháp ch¿ ng¿ tham lam và sân h¿n có k¿t qu¿. T¿t nhiên, vi¿c chuy¿n hóa tâm th¿c c¿n ph¿i có th¿i gian và chúng ta không nên mong ¿¿i nh¿ng ¿i¿u k¿ di¿u t¿c thì. Tuy v¿y, khi chúng ta d¿n quen thu¿c v¿i khuynh h¿¿ng t¿ bi và th¿c ti¿n, thì nh¿ng tình hu¿ng tr¿¿c ¿ây t¿ng làm ta phi¿n mu¿n s¿ ¿¿¿c hóa gi¿i và ta càng t¿ng thêm kh¿ n¿ng làm cho ¿¿i s¿ng c¿a ta có ý ngh¿a ¿¿i v¿i tha nhân. ¿¿c Ph¿t là m¿t nhà tâm lý sâu s¿c, nhà t¿ t¿¿ng uyên áo, v¿i nh¿ng l¿i d¿y có th¿ giúp chúng ta hoàn thi¿n cu¿c s¿ng. Ng¿¿i ta không c¿n ph¿i t¿ xem mình là Ph¿t t¿ m¿i th¿c hành nh¿ng l¿i d¿y c¿a ngài. S¿ th¿c hành tâm linh ¿ích th¿c v¿¿t qua nh¿ng gi¿i h¿n c¿a m¿i ch¿ thuy¿t. Nh¿ ¿¿c ¿¿t-lai L¿t-ma th¿¿ng nói: "Lòng t¿ bi không ph¿i tài s¿n riêng c¿a b¿t k¿ m¿t tôn giáo hay h¿ th¿ng tín ng¿¿ng nào." Trong quá trình gi¿ng d¿y các khía c¿nh tâm lý, t¿ t¿¿ng và thi¿n ¿¿nh c¿a ¿¿o Ph¿t ¿ nhi¿u qu¿c gia, tôi th¿¿ng ¿¿¿c yêu c¿u gi¿i thi¿u m¿t cu¿n sách hay, d¿ hi¿u, trình bày nh¿ng giáo lý c¿n b¿n liên h¿ ¿¿n ¿¿i s¿ng hi¿n ¿¿i c¿a th¿ k¿ 20. Nh¿ng h¿u nh¿ ch¿a có cu¿n sách nào ¿áp ¿ng ¿¿¿c nh¿ng yêu c¿u ¿ó, dù r¿ng ¿ã có nhi¿u tác ph¿m Ph¿t h¿c r¿t tuy¿t v¿i. Quy¿n sách này ¿¿¿c biên sön ¿¿ l

T¿p sách này là b¿n Vi¿t d¿ch t¿ m¿t bài gi¿ng c¿a ¿¿c ¿¿t-lai L¿t-ma XIV, ¿¿¿c ngài Rajiv Mehrotra - ¿¿ t¿ c¿a ¿¿c ¿¿t-lai L¿t-ma - tr¿c ti¿p ban cho chúng tôi cùng v¿i 5 bài gi¿ng khác n¿a, kèm theo m¿t v¿n b¿n cho phép chuy¿n d¿ch t¿t c¿ sang Vi¿t ng¿ và phát hành ¿ d¿ng song ng¿ Anh-Vi¿t. Ba ¿i¿m tinh y¿u trên ¿¿¿ng tu t¿p là bài gi¿ng gi¿i chi ti¿t v¿ ý ngh¿a m¿t bài k¿ r¿t n¿i ti¿ng c¿a ¿¿i s¿ Tongskhapa (Tông-khách-ba). M¿c dù ¿ây là m¿t ph¿n giáo pháp r¿t uyên áo, không d¿ n¿m hi¿u, nh¿ng ¿¿c ¿¿t-lai L¿t-ma ¿ã h¿t s¿c khéo léo trong s¿ trình bày m¿ch l¿c và lu¿n gi¿i ch¿t ch¿, khi¿n cho ng¿¿i ¿¿c có th¿ n¿m hi¿u ¿¿¿c t¿ng v¿n ¿¿ theo m¿t trình t¿ ti¿n d¿n lên. Qua ¿ó, nh¿ng ph¿n tinh y¿u c¿a giáo pháp ¿¿¿c gi¿ng rõ và ng¿¿i ¿¿c có ¿¿¿c c¿ h¿i ¿¿ h¿c h¿i bài k¿ c¿a ngài Tongskhapa m¿t cách d¿ dàng h¿n r¿t nhi¿u so v¿i khi ch¿ ¿¿c nguyên b¿n. Ngoài ra, vi¿c trình bày song ng¿ Anh-Vi¿t c¿ng là m¿t l¿i th¿ r¿t l¿n cho các ¿¿c gi¿ s¿ d¿ng ¿¿¿c ti¿ng Anh, vì có th¿ ¿¿i chi¿u ngay t¿ng câu v¿n, ¿ön v¿n c¿a nguyên tác n¿u th¿y còn có ch¿ khó hi¿u. Chúng tôi thành kính tri ân ¿¿c ¿¿t-lai L¿t-ma XIV và ngài Rajiv Mehrotra ¿ã dành cho chúng tôi m¿t ¿¿c ân ngoài c¿ s¿ mong ¿¿i khi ban t¿ng nh¿ng giáo pháp này, và chúng tôi c¿ng ng¿m hi¿u r¿ng ¿ây là m¿t món quà vô giá mà các ngài mu¿n thông qua chúng tôi ¿¿ g¿i t¿ng t¿t c¿ Ph¿t t¿ Vi¿t Nam, nh¿ng ai mong mu¿n ¿¿¿c h¿c h¿i Chánh pháp c¿a ¿¿c Th¿ Tôn t¿ l¿i d¿y c¿a các b¿c cao t¿ng ¿¿¿ng ¿¿i. Chúng tôi c¿ng c¿m t¿ Lobsang Jordhen ¿ã chuy¿n d¿ch t¿ T¿ng ng¿ sang Anh ng¿ ¿¿ chúng tôi có c¿ h¿i Vi¿t d¿ch và gi¿i thi¿u cùng ¿¿c gi¿ Vi¿t Nam. Xin c¿m ¿n Jeremy Russell ¿ã làm công vi¿c hi¿u ¿ính b¿n Anh ng¿.

Thiên ¿¿¿ng và ¿¿a ng¿c là nh¿ng khái ni¿m h¿u nh¿ không xa l¿ ¿¿i v¿i b¿t c¿ ai trong chúng ta. Tuy v¿y, trong th¿c t¿ thì chúng ta luôn có nh¿ng cách hi¿u và c¿m nh¿n khác nhau v¿ các khái ni¿m này. Ng¿¿c dòng th¿i gian, có l¿ nhân löi ¿ã t¿ng bi¿t ¿¿n nh¿ng khái ni¿m v¿ thiên ¿¿¿ng và ¿¿a ng¿c t¿ xa x¿a l¿m. Trong h¿u h¿t -n¿u không nói là t¿t c¿ - các n¿n v¿n minh t¿i c¿ c¿a nhân löi ¿¿u th¿y xüt hi¿n nh¿ng khái ni¿m t¿¿ng t¿ v¿ thiên ¿¿¿ng và ¿¿a ng¿c. Nh¿ng tôn giáo xüt hi¿n s¿m nh¿t mà chúng ta còn ¿¿¿c bi¿t, c¿ng không m¿t tôn giáo nào không có nh¿ng khái ni¿m này, cho dù m¿i n¿i có th¿ dùng nh¿ng tên g¿i khác nhau, và cách mô t¿, di¿n ¿¿t hay ni¿m tin vào nh¿ng khái ni¿m này c¿ng không ph¿i là hoàn toàn gi¿ng nhau. Tuy nhiên, có m¿t ¿i¿u mà chúng ta có th¿ d¿ dàng nh¿n ra ¿ t¿t c¿ nh¿ng cách hi¿u khác nhau v¿ thiên ¿¿¿ng và ¿¿a ng¿c, ¿ó là tính cách th¿ng nh¿t v¿ s¿ t¿¿ng ph¿n c¿a hai khái ni¿m này và tính ch¿t r¿n ¿e, giáo d¿c c¿a chúng. Gi¿ng nhau v¿ ¿¿i th¿ nh¿ng khác nhau v¿ nh¿ng khía c¿nh chi ti¿t, tính cách "¿¿i ¿¿ng ti¿u d¿" này qü th¿t là m¿t b¿ng ch¿ng cho th¿y có r¿t nhi¿u ¿i¿u ¿¿ t¿t c¿ chúng ta - v¿i t¿ cách là nh¿ng con ng¿¿i - quan tâm tìm hi¿u v¿ nh¿ng khái ni¿m này. T¿ m¿t góc ¿¿ nào ¿ó, có th¿ nói là chúng vô cùng thi¿t y¿u ¿¿i v¿i cüc s¿ng c¿a m¿i chúng ta, và n¿u nói theo cách di¿n ¿¿t c¿a Dostoyevsky thì ¿ó chính là nh¿ng khái ni¿m mà "n¿u không có c¿ng c¿n ph¿i d¿ng lên cho có". T¿p sách m¿ng này không có tham v¿ng ¿¿ c¿p ¿¿n ch¿ ¿¿ trên m¿t cách bao quát c¿ th¿i gian và không gian, mà ch¿ mong mün thông qua nh¿ng gì ¿¿¿c truy¿n l¿i t¿ thü xa x¿a ¿¿ nêu lên m¿t s¿ nh¿n xét, phân tích r¿t g¿n g¿i và thi¿t th¿c v¿ nh¿ng khái ni¿m thiên ¿¿¿ng và ¿¿a ng¿c. M¿i chúng ta có th¿ tin nh¿n höc không tin nh¿n, có th¿ hi¿u theo cách này höc cách khác, và b¿n thân ng¿¿i vi¿t c¿ng ¿ã v¿n d¿

Tiên sinh biên sön sách này, m¿i khi nêu ra m¿t ph¿n ngh¿ lu¿n ¿¿u c¿u xét th¿t rõ trong nguyên b¿n, ¿¿ giúp cho ng¿¿i ¿¿c có th¿ nh¿n hi¿u rõ ràng, l¿i kh¿o c¿u r¿ng thêm ¿¿n c¿ nh¿ng sách v¿, kinh ¿i¿n c¿a Nho, Lão, Ph¿t, l¿y ¿ó làm ch¿ tham kh¿o [¿¿ b¿ sung] ¿¿y ¿¿. Tiên sinh ch¿u khó nh¿c, ¿êm ng¿ không yên gi¿c, ngày ¿n ch¿ng th¿y ngon, [¿¿ h¿t c¿ tâm ý vào công vi¿c]. B¿n th¿o vi¿t ra m¿t ba tháng m¿i hoàn t¿t, tôi li¿n tuy¿n ch¿n th¿ khéo kh¿c b¿n in ¿¿ có th¿ l¿u truy¿n r¿ng rãi. Ch¿ mong sao nh¿ng ng¿¿i ¿¿c ¿¿¿c sách này có th¿ xem ¿ây nh¿ m¿t ti¿ng chuông trong ¿êm khuya thanh v¿ng [giúp ng¿¿i t¿nh ng¿], nh¿ l¿¿ng th¿c lúc ¿ói thi¿u [giúp ng¿¿i no lòng], ngày ngày ¿¿t sách ngay n¿i thu¿n ti¿n ¿¿ th¿¿ng xem ¿i xem l¿i, ¿t trí tu¿ s¿ ¿¿¿c khai m¿, ph¿¿c duyên t¿ nhiên v¿ng ch¿c sâu dày. ¿¿n nh¿ nh¿ng ch¿ dò t¿n ngu¿n c¿i, hi¿n l¿ ngh¿a uyên áo c¿a sách này, r¿c r¿ sáng t¿ muôn ph¿n, thì ¿¿¿ng th¿i ¿t không thi¿u nh¿ng b¿c th¿c gi¿ sáng su¿t [t¿ nh¿n bi¿t], tôi ¿âu c¿n ph¿i ng¿i khen x¿ng tán.

Quy nguyên tr¿c ch¿ là m¿t trong s¿ r¿t ít tác ph¿m v¿n h¿c Ph¿t giáo ¿¿¿c truy¿n l¿i t¿ cách ¿ây c¿ ngàn n¿m. M¿c dù m¿c ¿ích chính c¿a sách này là khuyên ng¿¿i tu t¿p, làm lành lánh d¿, ni¿m Ph¿t c¿u vãng sanh, nh¿ng v¿i v¿n tài c¿a các tác gi¿, t¿p sách này ¿ã th¿c s¿ có ¿¿¿c m¿t giá tr¿ v¿n ch¿¿ng r¿t ¿¿c ¿áo. Sách ra ¿¿i vào tri¿u ¿¿i Nam T¿ng c¿a Trung Hoa, có l¿ ¿ã ¿¿¿c sön trong khöng cüi th¿ k¿ 11. Nh¿ ¿¿¿c l¿u gi¿ trong ¿¿i t¿ng kinh, nên v¿n b¿n có th¿ nói là khá hoàn ch¿nh, không có nhi¿u nghi v¿n. Ng¿¿c l¿i, m¿t s¿ ¿ön v¿n trích d¿n trong sách này còn g¿i ra nh¿ng v¿n ¿¿ khá thú v¿ cho vi¿c nghiên c¿u. Ch¿ng h¿n, có ¿ön d¿n sách Tam giáo pháp s¿ cho bi¿t chính xác Lão t¿ sinh vào n¿m 605 tr¿¿c Công nguyên. D¿ nhiên, chúng ta không th¿ tin ch¿c vào m¿t trích d¿n ¿¿n thün nh¿ th¿ này, nh¿ng v¿i m¿t v¿n ¿¿ ¿ã làm ¿au ¿¿u các nhà nghiên c¿u t¿ nhi¿u n¿m nay nh¿ niên ¿¿i c¿a Lão t¿, thì ¿ây rõ ràng là m¿t thông tin h¿t s¿c thú v¿. Höc nh¿ b¿n kinh Thi-ca-la-vi¿t l¿c ph¿¿ng l¿ bái ¿¿¿c kh¿c in nguyên v¿n trong sách này l¿i hoàn toàn khác h¿n v¿i b¿n kinh cùng tên do ngài An Th¿ Cao d¿ch ¿¿¿c l¿u gi¿ trong ¿¿i t¿ng kinh... V¿i giá tr¿ v¿n ch¿¿ng phong phú c¿ng nh¿ n¿i dung ch¿a ¿¿ng nhi¿u t¿ t¿¿ng, l¿p lün sâu s¿c, chúng tôi tin r¿ng b¿n d¿ch ¿¿¿c gi¿i thi¿u l¿n này kèm theo nguyên tác Hán v¿n s¿ ¿óng góp ¿¿¿c ph¿n nào cho công vi¿c nghiên c¿u c¿ng nh¿ s¿ tu t¿p hành trì Ph¿t pháp. R¿t mong s¿m nh¿n ¿¿¿c s¿ góp ý xây d¿ng c¿ng nh¿ nh¿ng l¿i ch¿ giáo t¿ quý ¿¿c gi¿ g¿n xa.

T¿p sách này g¿m 2 bài gi¿ng c¿a ¿¿c ¿¿t-lai L¿t-ma XIV, ¿¿¿c ngài Rajiv Mehrotra - ¿¿ t¿ c¿a ¿¿c ¿¿t-lai L¿t-ma - tr¿c ti¿p ban cho chúng tôi cùng v¿i 4 bài gi¿ng khác n¿a, kèm theo m¿t v¿n b¿n cho phép chuy¿n d¿ch t¿t c¿ sang Vi¿t ng¿ và phát hành ¿ d¿ng song ng¿ Anh-Vi¿t. Phát tâm B¿-¿¿ là bài gi¿ng ¿¿¿c chúng tôi hoàn t¿t tr¿¿c tiên và ¿¿¿c ch¿n làm t¿a ¿¿ cho t¿p sách này vì tính ph¿ quát c¿a nó ¿¿i v¿i m¿i ng¿¿i Ph¿t t¿. Bài gi¿ng này có n¿i dung khuy¿n khích và h¿¿ng d¿n vi¿c phát tâm B¿-¿¿, m¿t yêu c¿u t¿i thi¿t y¿u ¿¿i v¿i b¿t c¿ ai mu¿n b¿¿c chân vào con ¿¿¿ng tu t¿p theo Ph¿t giáo ¿¿i th¿a. Bài gi¿ng th¿ hai trong sách này có t¿a ¿¿ "Tôn giáo có th¿ ¿óng góp gì cho nhân löi?" ¿¿ c¿p ¿¿n vai trò c¿a các tôn giáo nói chung và Ph¿t giáo nói riêng trong vi¿c mang ¿¿n m¿t cu¿c s¿ng t¿t ¿¿p h¿n cho toàn nhân löi. Chúng tôi thành kính tri ân ¿¿c ¿¿t-lai L¿t-ma XIV và ngài Rajiv Mehrotra ¿ã dành cho chúng tôi m¿t ¿¿c ân ngoài c¿ s¿ mong ¿¿i khi ban t¿ng nh¿ng giáo pháp này, và chúng tôi c¿ng ng¿m hi¿u r¿ng ¿ây là m¿t món quà vô giá mà các ngài mu¿n thông qua chúng tôi ¿¿ g¿i t¿ng t¿t c¿ Ph¿t t¿ Vi¿t Nam, nh¿ng ai mong mu¿n ¿¿¿c h¿c h¿i Chánh pháp c¿a ¿¿c Th¿ Tôn t¿ l¿i d¿y c¿a các b¿c cao t¿ng ¿¿¿ng ¿¿i. Chúng tôi c¿ng c¿m t¿ các v¿ Ven. Lhakdor, Dorje Tseten and Jeremy Russell ¿ã chuy¿n d¿ch t¿ T¿ng ng¿ sang Anh ng¿ ¿¿ chúng tôi có c¿ h¿i Vi¿t d¿ch t¿ b¿n anh ng¿ và gi¿i thi¿u cùng ¿¿c gi¿ Vi¿t Nam. Xin c¿m ¿n Pedron Yeshi và Jeremy Russell ¿ã làm công vi¿c hi¿u ¿ính cho các b¿n Anh ng¿.

Nho giáo, ¿¿o giáo và Ph¿t giáo là ba cái ngu¿n g¿c v¿n hóa c¿a dân t¿c Vi¿t nam ta t¿ x¿a. Nho giáo d¿y ta bi¿t cách x¿ k¿ ti¿p v¿t, khi¿n ta bi¿t ¿¿¿ng ¿n ¿ cho ph¿i ¿¿o làm ng¿¿i. ¿¿o giáo l¿y ¿¿o làm ch¿ t¿ c¿ v¿ tr¿ và d¿y ta nên l¿y thanh t¿nh vô vi n¿i yên l¿ng. Ph¿t giáo d¿y ta bi¿t cu¿c ¿¿i là kh¿ não, ¿¿a ta ¿i vào con ¿¿¿ng gi¿i thoát, ra ngoài cu¿c ¿o hóa ¿iên ¿¿o mà vào ch¿ Ni¿t-bàn yên vui.Ba h¿c thuy¿t ¿y thành ra ba tôn giáo, ng¿¿i ta th¿¿ng g¿i là Tam giáo, ¿¿u có ¿nh h¿¿ng r¿t sâu v¿ ¿¿¿ng tin t¿¿ng và s¿ hành vi trong cu¿c sinh höt c¿a ta ngày x¿a. ¿¿n nay cu¿c ¿¿i thay ¿¿i, ng¿¿i ta theo khuynh h¿¿ng v¿t ch¿t, coi r¿ nh¿ng ¿i¿u ¿¿o lý nhân ngh¿a. ¿ó c¿ng là s¿ d¿i ¿¿i bi¿n hóa trong cu¿c ¿¿i.¿¿i là bi¿n hóa không có gì là th¿¿ng ¿¿nh. M¿i m¿t cu¿c bi¿n hóa l¿i gi¿ng m¿t m¿t xích trong cái dây xích, r¿i cái n¿ ti¿p giáp cái kia, thành cái dây dài không bi¿t ¿âu là cùng t¿n. S¿ bi¿n hóa tu¿n hoàn ¿y, k¿ th¿c ra không có gì là chu¿n ¿ích nh¿t ¿¿nh, ch¿ng qua là nó theo th¿i mà luân chuy¿n. Cái tr¿¿c ta cho là t¿t, thì bây gi¿ ta cho là x¿u; cái bây gi¿ ta cho là hay, sau này ng¿¿i ta l¿i cho là d¿. D¿ d¿, hay hay vô th¿¿ng vô ¿¿nh, thành ra nh¿ cái trò qu¿ thu¿t làm cho ng¿¿i ta mê höc.Các b¿c thánh hi¿n ¿¿i tr¿¿c, bi¿t rõ nh¿ng ¿i¿u ¿y, mu¿n tìm ra m¿t con ¿¿¿ng mà ¿i trong ¿ám t¿i t¿m m¿ m¿t, nên m¿i l¿p ra h¿c thuy¿t n¿, tôn giáo kia ¿¿ ¿¿a ng¿¿i ta ¿i cho kh¿i m¿c ph¿i chông gai nguy hi¿m. Nho giáo, ¿¿o giáo và Ph¿t giáo ¿¿u có m¿t quan ni¿m nh¿ th¿ c¿. Song m¿i m¿t h¿c thuy¿t có m¿t tôn ch¿ và m¿t ph¿¿ng pháp riêng ¿¿ h¿c ¿¿o tu thân, cho nên cách lu¿n lý, cách l¿p giáo và s¿ hành ¿¿o có nhi¿u ch¿ khác nhau.

¿¿i v¿i ng¿¿i tu t¿p thì vi¿c có ¿¿¿c m¿t ¿¿ng c¿ ¿úng ¿¿n và t¿t ¿¿p là r¿t quan tr¿ng. T¿i sao [hôm nay] chúng ta [¿¿n ¿ây ¿¿] cùng nhau th¿o lu¿n v¿ nh¿ng v¿n ¿¿ này? Ch¿c ch¿n không ph¿i vì ti¿n b¿c, không ph¿i vì danh v¿ng hay vì sinh k¿ trong cu¿c s¿ng này. Có r¿t nhi¿u nh¿ng s¿ vi¿c khác mang ¿¿n cho ta nhi¿u ti¿n b¿c h¿n, nhi¿u danh v¿ng h¿n và nhi¿u ¿i¿u thú v¿ h¿n.Nh¿ v¿y, lý do chính y¿u mà quý v¿ c¿ng nh¿ tôi cùng ¿¿n ¿ây hôm nay, b¿t ch¿p nh¿ng khó kh¿n v¿ b¿t ¿¿ng ngôn ng¿, là t¿t c¿ m¿i ng¿¿i ¿¿u mong mu¿n ¿¿¿c h¿nh phúc và không ai mu¿n [ph¿i ch¿u ¿¿ng] kh¿ ¿au. ¿i¿u này ch¿ng có gì ph¿i bàn cãi, vì ai ai c¿ng ¿¿ng ý nh¿ v¿y. [Th¿ nh¿ng,] nh¿ng ph¿¿ng cách [mà chúng ta dùng] ¿¿ ¿¿t ¿¿¿c h¿nh phúc và v¿¿t qua b¿t ¿n là khác nhau. H¿n n¿a, h¿nh phúc c¿ng có nhi¿u löi khác nhau, và kh¿ ¿au c¿ng th¿. ¿ ¿ây chúng ta không ch¿ nh¿m ¿¿n vi¿c làm gi¿m nh¿ [kh¿ ¿au] hay ¿¿t ¿¿¿c l¿i l¿c nh¿t th¿i, mà ta ¿ang h¿¿ng ¿¿n m¿t m¿c ¿ích hay s¿ l¿i l¿c lâu dài. Là nh¿ng ng¿¿i Ph¿t t¿, chúng ta không nh¿m ¿¿n ¿i¿u ¿ó ch¿ trong m¿t ki¿p s¿ng này, mà là trong nhi¿u ki¿p s¿ng ti¿p n¿i nhau, và chúng ta không tính ¿¿m b¿ng tu¿n l¿ hay n¿m tháng, mà là trong nhi¿u ¿¿i, nhi¿u ki¿p.Trong ph¿m vi v¿n ¿¿ ¿ang bàn, ti¿n b¿c c¿ng có ích, nh¿ng có m¿t s¿ gi¿i h¿n ¿¿i v¿i nh¿ng quy¿n l¿c và m¿i pháp th¿ gian; rõ ràng là [trong pháp th¿ gian] c¿ng có nh¿ng ¿i¿u t¿t ¿¿p ¿¿y, nh¿ng chúng luôn có m¿t gi¿i h¿n. Theo quan ¿i¿m Ph¿t giáo, n¿u quý v¿ có ¿¿¿c ph¿n nào phát tri¿n trong chính tâm th¿c mình, ¿i¿u ¿ó s¿ ¿¿¿c ti¿p n¿i t¿ ¿¿i này sang ¿¿i khác. B¿n ch¿t c¿a tâm th¿c có ¿i¿m ¿¿c bi¿t là, n¿u nh¿ng ph¿m ch¿t tinh th¿n nh¿t ¿¿nh nào ¿ó ¿ã t¿ng ¿¿¿c phát tri¿n trên m¿t n¿n t¿ng ¿úng ¿¿n, thì nh¿ng ph¿m ch¿t ¿ó s¿ luôn ¿¿¿c duy trì; và không ch¿ là ¿¿¿c duy trì, mà chúng còn s¿ ti¿p t¿c t¿ng tr¿¿ng theo th¿i gian. Nh¿ng ph¿m ch¿t t¿t ¿¿p c¿a tâm th¿c, n¿u ¿¿¿c phát tri¿n theo m¿t ph¿¿ng cách thích h¿p, thì cu¿i cùng s¿ t¿ng tr¿¿ng không gi¿i h¿n. ¿i¿u ¿ó không ch¿ mang l¿i h¿nh phúc v¿ lâu d

¿¿i v¿i ng¿¿i tu t¿p thì vi¿c có ¿¿¿c m¿t ¿¿ng c¿ ¿úng ¿¿n và t¿t ¿¿p là r¿t quan tr¿ng. T¿i sao [hôm nay] chúng ta [¿¿n ¿ây ¿¿] cùng nhau th¿o lün v¿ nh¿ng v¿n ¿¿ này? Ch¿c ch¿n không ph¿i vì ti¿n b¿c, không ph¿i vì danh v¿ng hay vì sinh k¿ trong cüc s¿ng này. Có r¿t nhi¿u nh¿ng s¿ vi¿c khác mang ¿¿n cho ta nhi¿u ti¿n b¿c h¿n, nhi¿u danh v¿ng h¿n và nhi¿u ¿i¿u thú v¿ h¿n. Nh¿ v¿y, lý do chính y¿u mà quý v¿ c¿ng nh¿ tôi cùng ¿¿n ¿ây hôm nay, b¿t ch¿p nh¿ng khó kh¿n v¿ b¿t ¿¿ng ngôn ng¿, là t¿t c¿ m¿i ng¿¿i ¿¿u mong mün ¿¿¿c h¿nh phúc và không ai mün [ph¿i ch¿u ¿¿ng] kh¿ ¿au. ¿i¿u này ch¿ng có gì ph¿i bàn cãi, vì ai ai c¿ng ¿¿ng ý nh¿ v¿y. [Th¿ nh¿ng,] nh¿ng ph¿¿ng cách [mà chúng ta dùng] ¿¿ ¿¿t ¿¿¿c h¿nh phúc và v¿¿t qua b¿t ¿n là khác nhau. H¿n n¿a, h¿nh phúc c¿ng có nhi¿u löi khác nhau, và kh¿ ¿au c¿ng th¿. ¿ ¿ây chúng ta không ch¿ nh¿m ¿¿n vi¿c làm gi¿m nh¿ [kh¿ ¿au] hay ¿¿t ¿¿¿c l¿i l¿c nh¿t th¿i, mà ta ¿ang h¿¿ng ¿¿n m¿t m¿c ¿ích hay s¿ l¿i l¿c lâu dài. Là nh¿ng ng¿¿i Ph¿t t¿, chúng ta không nh¿m ¿¿n ¿i¿u ¿ó ch¿ trong m¿t ki¿p s¿ng này, mà là trong nhi¿u ki¿p s¿ng ti¿p n¿i nhau, và chúng ta không tính ¿¿m b¿ng tün l¿ hay n¿m tháng, mà là trong nhi¿u ¿¿i, nhi¿u ki¿p. Trong ph¿m vi v¿n ¿¿ ¿ang bàn, ti¿n b¿c c¿ng có ích, nh¿ng có m¿t s¿ gi¿i h¿n ¿¿i v¿i nh¿ng quy¿n l¿c và m¿i pháp th¿ gian; rõ ràng là [trong pháp th¿ gian] c¿ng có nh¿ng ¿i¿u t¿t ¿¿p ¿¿y, nh¿ng chúng luôn có m¿t gi¿i h¿n. Theo quan ¿i¿m Ph¿t giáo, n¿u quý v¿ có ¿¿¿c ph¿n nào phát tri¿n trong chính tâm th¿c mình, ¿i¿u ¿ó s¿ ¿¿¿c ti¿p n¿i t¿ ¿¿i này sang ¿¿i khác. B¿n ch¿t c¿a tâm th¿c có ¿i¿m ¿¿c bi¿t là, n¿u nh¿ng ph¿m ch¿t tinh th¿n nh¿t ¿¿nh nào ¿ó ¿ã t¿ng ¿¿¿c phát tri¿n trên m¿t n¿n t¿ng ¿úng ¿¿n, thì nh¿ng ph¿m ch¿t ¿ó s¿ luôn ¿¿¿c duy trì; và không ch¿ là ¿¿¿c duy trì, mà chúng còn s¿ ti¿p t¿c t¿ng tr¿¿ng theo th¿i gian. Nh¿ng ph¿m ch¿t t¿t ¿¿p c¿a tâm th¿c, n¿u ¿¿¿c phát tri¿n theo m¿t ph¿¿ng cách thích h¿p, thì cüi cùng s¿ t¿ng tr¿¿ng không gi¿i h¿n. ¿i¿u ¿ó không ch¿ mang l¿i h¿nh